Ziyini Izimpawu "Ezimbi" zeSchizophrenia?
![Ziyini Izimpawu "Ezimbi" zeSchizophrenia? - Impilo Ziyini Izimpawu "Ezimbi" zeSchizophrenia? - Impilo](https://a.svetzdravlja.org/health/what-are-the-negative-symptoms-of-schizophrenia.webp)
-Delile
- Uhlu lwezimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia
- Izimpawu zengqondo ezingezinhle
- Izimpawu zomzimba ezingezinhle
- Izibonelo zomuntu obonisa izimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia
- Izimpawu ezinhle neziphikisayo ze-schizophrenia
- Odokotela baziphatha kanjani izimpawu ezingezinhle
- Imithi
- Ukwelashwa
- Indlela Yokuphila
- Ukubonana nodokotela nini
- Izinsiza ezisizayo
- Ukudla okudlela endlini
ISchizophrenia ukugula okunzima kwengqondo okuthinta indlela ocabanga ngayo, ozizwa ngayo, futhi wenze ngayo. Kuyisimo esingalapheki futhi esingaba nethonya elinamandla kwabathandekayo.
Lesi sifo sibonakala ngezimpawu ezinhle, ezimbi nezokuqonda:
- Izimpawu ezinhle: Ukuba khona kwezimpawu abantu abaningi abangenazo, njengemiqondo nemibono enehaba. Ukusangana nokukhohlisa kungacaca kangangoba kulimaza ikhono lomuntu lokwazi okungokoqobo nokungekho, kuthinte kabi ikhono labo lokuzinakekela. Lokhu kwesinye isikhathi kubizwa ngokuthi "ikhefu lokuphazamiseka kwengqondo."
- Izimpawu ezingezinhle: Ukungabikho kwezinto okukhona kubantu abaningi. Lokhu kufaka izinto ezifana nokubukeka kobuso, ukusabela ngokomzwelo, kanye nentshisekelo emhlabeni.
- Izimpawu zokuqonda: Ubunzima ngokugxila, inkumbulo yokusebenza, nokwenza izinqumo.
Ake sihlolisise izimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia, ukuthi ungazibona kanjani, nokuthi zelashwa kanjani.
Uhlu lwezimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia
Kunezinhlobo ezimbili zezimpawu ezingezinhle. Ukwehlukanisa phakathi kwalokhu kungaba yinselele.
Izimpawu eziyinhloko ezingezinhle zibhekisa kulabo abayingxenye yesifo uqobo. Lokhu kungenzeka ngesikhathi noma phakathi kokukhula.
Izimpawu zesibili ezingezinhle zibhekisela kulabo ngenxa yezinye izinto, njenge:
- imithi
- ukuhoxa emithini
- ukusetshenziswa kwezidakamizwa
- ukulaliswa esibhedlela
- ukuzihlukanisa
- ukuphazamiseka kobuntu
- ukudana
Izimpawu ezingezinhle zingaphikelela kakhulu kunezinhle.
Uma kukhulunywa ngezimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia, imvamisa kunokuningi okuhlangana iso. Isibonelo, ukungabi bikho kobuso noma ukukhuluma ngamazwi akusho njalo ukungabi nemizwa. Isimo seqiniso ngokomzwelo singasitshekelwa yizimpawu ezingezinhle.
Abantu abane-schizophrenia bavame ukuba nezimpawu zezimpawu ezinzima ezilandelwa ukuxolelwa. Kepha ezinye izimpawu zingahlala zikhona ngezinga elithile.
Izimpawu zengqondo ezingezinhle
- ukungabi nentshisekelo okubonakalayo emhlabeni
- ukungafuni ukuxhumana nabanye abantu (ukuhoxa komphakathi)
- ukungakwazi ukuzwa noma ukuveza injabulo (anhedonia)
- ukwehluleka ukwenza ngokuzenzekelayo
- ukuncipha kwenhloso
- ukungabi nogqozi (ukuvulwa)
- angikhulumi kakhulu
- kunzima ukukhuluma ngenxa yokucabanga okungahlelekile (i-alogia)
Izimpawu zomzimba ezingezinhle
- ubuso obungachazeki noma obungenalutho (ukuthinteka okuyisicaba)
- inkulumo ye-monotone noma ye-monosyllabic
- ukuntuleka kokuthinta lapho kukhulunywa
- ukungaboni ngaso linye
- ukungasebenzi
Izibonelo zomuntu obonisa izimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia
Izimpawu ezingezinhle kungaba nzima ukuzibona njengezimpawu zeschizophrenia. Nazi ezinye izibonelo zendlela umuntu onezimpawu ezingezinhle angaziphatha ngayo:
- ukuchitha usuku uhleli noma ulele (ungahle ube nesikhathi esinzima sokuqhamuka nokuthile okumele ukwenze futhi ngeke kukhiqize)
- ukungalali
- ukungadli kahle
- ukungayinaki inhlanzeko yomuntu siqu
- entula ukuxhumana okunenjongo
- ukungathintana emehlweni, ukubukeka kobuso, noma ukushukuma komzimba
- ayikwazi ukuphendula imibuzo noma ukulandela imiyalo
- kuvela ukunganaki esimweni lapho abantu abaningi bezoveza imizwa
- ekhombisa ukungaqondani lapho ecelwa ukuthi athathe isinqumo
- ukuhoxa komphakathi nokuzihlukanisa ngokwakho
Izimpawu ezinhle neziphikisayo ze-schizophrenia
Kalula nje, izimpawu ezinhle yilezo ezingeziwe. Zihlukile kwezabantu abaningi.
Izimpawu ezinhle ze-schizophrenia zifaka:
- ukukhohlisa, izinkolelo zamanga ezingenasisekelo
- ukusangana, ukubona noma ukuzwa izinto ezingekho empeleni
- i-psychosis, ikhefu neqiniso
- ukunyakaza komzimba
- ukucabanga okungahlelekile nokungasebenzi kahle okuzibonakalisa ngezindlela zokukhuluma ezingaziwa
- imibono nezinhlelo eziyinqaba
- imizwelo engafanele yesimo
Izimpawu ezinhle ziyabonakala kakhulu, ngakho-ke kungenzeka zisheshe zixilonge kanye nokwelashwa.
Ngakolunye uhlangothi lwe-spectrum, izimpawu ezingezinhle zisho ukuthi kukhona okushodayo. Lokho kwenza kube lula ukunganakwa njengokuxhunyaniswa ne-schizophrenia.
Odokotela baziphatha kanjani izimpawu ezingezinhle
I-Schizophrenia isho ukuthi uzohlala udinga usizo lwezempilo yengqondo. Ukwelashwa kuvamise ukuphathwa ngungoti wezempilo yengqondo njengodokotela wezifo zengqondo noma ongumhlengikazi.
Izimpawu ezikhona ziphathwa ngemithi elwa nezengqondo. Le mithi ingabhekana ngempumelelo nezimpawu ezinhle. Iningi linomthelela omncane kokubi.
Izimpawu ezingezinhle zingaba nomthelela omkhulu kuzinga lempilo. Zingathinta namandla akho okuphila ngokuzimela. Kulokhu, bangaba nomthelela omkhulu kunezimpawu ezinhle. Kunzima futhi ukwelashwa.
Izimpawu zesibili ezingezinhle kungaba lula ukuzelapha kunezokuqala.
Imithi
Kwesinye isikhathi, izimpawu zesibili ezingezinhle ziwumphumela oseceleni wemithi ethile. Kuleso simo, udokotela angashintsha umthamo noma anikeze omunye umuthi. Uzobhekwa ukuze uqiniseke ukuthi izimpawu ezinhle azibi kakhulu. Kungathatha izinguquko ezimbalwa ngaphambi kokuthi ubone ukuthuthuka.
Izimpawu ezingezinhle zesibili ezibangelwa ukucindezeleka kwesinye isikhathi zingelashwa ngama-antidepressants. Abanye abantu baphumelela kakhulu ngalokhu kwelashwa kunabanye.
Kudingeka izifundo eziningi ukuze kufundwe ukuthi imiphi imishanguzo engakhomba izimpawu eziyinhloko ezingezinhle.
Kunolunye ucwaningo oluphakamisa ukuthi imishanguzo yokuthithibalisa i-cariprazine (Vraylar) ne-amisulpride ingasiza ekuthuthukiseni izimpawu ezingezinhle zokuqala.
Udokotela wakho uzocabangela zonke izimpawu zakho lapho ukhetha imithi yokuphatha i-schizophrenia. Ukulungiswa kwezikhathi ezithile kungadingeka.
Ukwelashwa
Ukwelashwa kungakusiza ukuphatha izimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia.
Ukwelashwa mhlawumbe kuzoba ngaphezu kokwelashwa kwezidakamizwa ngezimpawu ezinhle. Udokotela wakho uzoncoma uhlobo oluthile lwezokwelapha ngokuya ngezidingo zakho. Ezinye zazo yilezi:
- ukwelashwa ngakunye
- ukwelashwa kweqembu
- ukwelashwa komndeni nomshado
Ngaphakathi kwalezi zinhlaka, umelaphi wakho angakuqondisa ku:
- ukwelashwa kokuziphatha
- ukuqeqeshwa kwamakhono omphakathi
- ukwesekwa kwezemisebenzi
- imfundo yomndeni
Indlela Yokuphila
Nganoma yiluphi uhlelo lokwelashwa, kubalulekile ukugxila ezinhlosweni zakho. Izinketho ezithile zendlela yokuphila nazo zingasiza.
Ukugwema izinto ezinobungozi kufanele. Utshwala, izidakamizwa ezingabekiwe, ne-nicotine kungaphazamisa ukwelashwa. Uma unenkinga yokuyeka, udokotela wakho angancoma uhlelo lokuyeka.
Ukucindezeleka kungakhulisa izimpawu. Awukwazi ukukuqeda ngokuphelele ukucindezeleka, kepha ungafunda ukukulawula. Zama izindlela zokuphumula nezokucindezela ezinjengalezi:
- ukuzindla
- ukuphefumula okujulile
- i-yoga
- tai chi
Ngokuvamile, kukhokhela ukunakekela impilo yakho yonke ngoku:
- ukugcina ukudla okunempilo, okunempilo
- ukubuza udokotela wakho ukuthi kufanele uthathe noma iziphi izithako zokudla
- ukuzivocavoca umzimba njalo
- uqiniseke ukuthi uthola ukulala ngokwanele
- ukukhuluma nodokotela wakho mayelana nokwelashwa okuhambisanayo nokunye
- ukunamathela ohlelweni lwakho lokwelashwa jikelele
- ukubika izimpawu ezintsha noma eziya ziba zimbi
Ukubonana nodokotela nini
Uma unezinye izimpawu ezingezinhle ezichazwe, akusho ukuthi une-schizophrenia. Lezi zimpawu zingabangelwa ezinye izimbangela ezahlukahlukene.
Ukuphela kwendlela yokwazi ngokuqinisekile ukubona udokotela ngokushesha okukhulu.
Ukwenza ukuxilongwa kudinga ukulawula ezinye izimbangela, njenge:
- imithi
- ukusetshenziswa kwezidakamizwa
- izimo zezokwelapha
- ezinye izifo zempilo yengqondo
Lokhu kungafaka:
- ukuhlolwa ngokomzimba
- ukuhlolwa kwezidakamizwa notshwala
- izifundo zokucabanga ubuchopho, njenge-CT scan noma i-MRI
- ukuhlolwa kwengqondo
ISchizophrenia isifo esibi. Izimpawu ezingezinhle zingathinta zonke izici zempilo yakho. Ngaphandle kokwelashwa, izimpawu kungenzeka ziba zimbi kakhulu futhi kwenze kube nzima ukuhlala ngokuzimela. Kepha kunezindlela zokusiza ukuphatha isimo.
Uma usuvele welashelwa i-schizophrenia futhi izimpawu zakho zingabi ngcono, khuluma nodokotela wakho noma funa umbono wesibili.
Izimpawu ezingezinhle kungaba nzima ukuzibona ekuvakasheni kukadokotela. Yingakho kubaluleke kangaka ukuxoxa ngazo zonke izimpawu zakho. Kungasiza ukuchaza usuku olujwayelekile empilweni yakho.
Izinsiza ezisizayo
Uma wena noma omunye umuntu omkhathalelayo ene-schizophrenia, kuzosiza ukufunda konke ongakwenza mayelana nalesi sifo.
Buza udokotela wakho lapho ungathola khona izinto zokufunda nezinsizakalo zokusekela. Nazi ezinye izinsiza:
- I-American Psychiatric Association ine-database engasesheka ukuze uthole udokotela wezifo zengqondo emphakathini wakho.
- INational Alliance on Mental Illness (NAMI) ihlinzeka ngesizinda semininingwane eseshekayo sezahluko zasendaweni kanye namaqembu okusekela umndeni. Ungashayela futhi i-Helpline ku-800-950-NAMI noma uthumele umqhafazo ku- “NAMI” ku-741741.
- I-Substance Abuse and Mental Health Services Association (i-SAMHSA) inezinombolo zosizo ezingama-24/7 kuzwelonke zabantu nemindeni ebhekene nokuphazamiseka kwengqondo noma kokusebenzisa izidakamizwa. Shayela ku-1-800-662-4357 ngolwazi.
- Buza isibhedlela sangakini ngosizo lwezenhlalakahle.
Ukudla okudlela endlini
Izimpawu ezingezinhle ze-schizophrenia yilezo ezibandakanya ukungabikho kwento ejwayelekile kubantu abaningi. Lokhu kungafaka ukuntuleka kokuxhumana, ukuxhumana nomphakathi, kanye nogqozi.
Yize kungabonakali kangako kunezimpawu ezinhle njengokucabanga izinto ezingekho kahle nokukhohlisa, izimpawu ezingezinhle zingaba nzima ukubhekana nazo.
Ukwelapha izimpawu ezingezinhle kuyinselele. Kepha ngenhlanganisela yokwelashwa kwezidakamizwa ne-psychotherapy, i-schizophrenia ingalawulwa. Kubalulekile ukugcina udokotela wakho evuselelwa njengoba izimpawu zishintsha.
Ukulandela uhlelo lwakho lokwelashwa kubalulekile kwikhwalithi yakho yempilo.