Okudingayo Ukuze Ukwazi Ngokulahleka Kwemisipha

-Delile

• Ukubuka konke
• Izinhlobo zokulahleka kwemisipha
• Yiziphi izimo ezidala ukulahleka kwemisipha?
• Izifo zemisipha
• Izifo zesimiso sezinzwa
• Ukulimala nezinye izimbangela
• Ukuhlonza imbangela yokulahleka kwemisipha
• Umlando wezokwelapha
• Izivivinyo
• Izinketho zokwelashwa zokulahleka kwemisipha
• Ukuvimbela ukulahleka kwemisipha
• Umbono wesikhathi eside wabantu abanokulahleka kwemisipha

Ukubuka konke

Ukulahleka kwemisipha kwenzeka lapho imisipha yakho ingasebenzi noma ihamba ngokujwayelekile. Qedela ukulahleka kwemisipha, noma ukukhubazeka, kubandakanya ukungakwazi ukukhipha imisipha yakho ngokujwayelekile.

Uma imisipha yakho ilahlekelwa umsebenzi, ngeke ukwazi ukusebenza kahle izingxenye ezithintekile zomzimba wakho. Lesi sibonakaliso kwesinye isikhathi siwuphawu lwenkinga enkulu emzimbeni wakho, njengokulimala kanzima, ukweqisa izidakamizwa, noma ikhoma.

Ukulahleka kokusebenza kwemisipha kungahlala unomphela noma kube okwesikhashana. Kodwa-ke, zonke izimo zokulahleka kwemisipha kufanele ziphathwe njengesimo esiphuthumayo sezokwelapha.

Izinhlobo zokulahleka kwemisipha

Ukulahleka kokusebenza kwemisipha kungaba okuyingxenye noma okuphelele. Ukulahleka kwemisipha okuncane kuthinta kuphela ingxenye ethile yomzimba wakho futhi kuyisifo esiyinhloko sohlangothi.

Ukuphela kokulahleka kwemisipha, noma ukukhubazeka, kuthinta umzimba wakho wonke. Kuvame ukubonakala kubantu abalimele kanzima umgogodla.

Uma ukulahleka komsebenzi wemisipha kuthinta kokubili isigamu esiphezulu nengxenye engezansi yomzimba wakho, kubizwa ngokuthi i-quadriplegia. Uma kuthinta kuphela uhhafu ongezansi womzimba wakho, ubizwa ngokuthi yi-paraplegia.

Yiziphi izimo ezidala ukulahleka kwemisipha?

Ukulahleka kokusebenza kwemisipha kuvame ukubangelwa ukwehluleka kwezinzwa ezithumela amasiginali avela ebuchosheni bakho iye emisipheni yakho futhi zibangele ukuba zihambe.

Uma uphilile, uyakwazi ukulawula ukusebenza kwemisipha emisipheni yakho yokuzithandela. Imisipha yokuzithandela yimisipha yamathambo ongakwazi ukuyilawula ngokuphelele.

Imisipha yokuzinikela, njengenhliziyo yakho kanye nemisipha ebushelelezi yamathumbu, ayikho ngaphansi kolawulo lwakho olwaziyo. Noma kunjalo, nazo zingayeka ukusebenza. Ukulahleka komsebenzi emisipheni engazibandakanyi kungabulala.

Ukulahleka kokusebenza kwemisipha ngokuzithandela kungabangelwa izinto ezimbalwa, kufaka phakathi izifo ezithinta imisipha yakho noma uhlelo lwezinzwa.

Izifo zemisipha

Izifo ezithinta ngqo indlela imisipha yakho esebenza ngayo zibhekene nezimo eziningi zokulahleka kwemisipha. Izifo ezimbili ezivame kakhulu zemisipha ezenza ukulahleka kokusebenza kwemisipha yi-muscular dystrophy ne-dermatomyositis.

Imisipha dystrophy iyiqembu lezifo ezenza ukuthi imisipha yakho ibe buthakathaka kancane kancane. I-Dermatomyositis yisifo sokuvuvukala esidala ubuthakathaka bemisipha, kanye nokuqubuka kwesikhumba okuhlukile.

Izifo zesimiso sezinzwa

Izifo ezithinta indlela izinzwa zakho ezidlulisela ngayo amasignali emisipheni yakho zingadala nokulahleka kwemisipha. Ezinye izimo zesistimu yezinzwa ezibangela ukukhubazeka yilezi:

• Ukukhubazeka kukaBell, okubangela ukukhubazeka okuncane kobuso bakho
• I-ALS (isifo sikaLou Gehrig)
• i-botulism
• i-neuropathy
• uvendle
• unhlangothi
• ukukhubazeka kobuchopho (CP)

Izifo eziningi ezibangela ukulahleka kwemisipha zisebenza njengefa futhi zikhona lapho kuzalwa.

Ukulimala nezinye izimbangela

Ukulimala kanzima nakho kubangela inani elikhulu lamacala okukhubazeka. Isibonelo, uma uwe esitebhisini bese ulimaza umgogodla wakho, ungahle ulahlekelwe ukusebenza kwemisipha.

Ukusetshenziswa kwezidakamizwa isikhathi eside kanye nemiphumela emibi yemithi nakho kungadala ukulahleka kwemisipha.

Ukuhlonza imbangela yokulahleka kwemisipha

Ngaphambi kokunikeza noma yiluphi ukwelashwa, udokotela wakho uzoqala ahlolisise imbangela yokulahleka kwemisipha yakho. Bazoqala ngokubuyekeza umlando wakho wezokwelapha.

Indawo okulahlekelwa kuyo ukusebenza kwemisipha yakho, izingxenye zomzimba wakho ezithintekile, nezinye izimpawu zakho zinikeza umkhondo mayelana nembangela eyimbangela. Bangase futhi benze izivivinyo zokuhlola umsebenzi wakho wemisipha noma we-nerve.

Umlando wezokwelapha

Yazisa udokotela wakho uma ukulahleka kwakho kwemisipha kuvele ngokuzumayo noma kancane kancane.

Futhi, yisho okulandelayo:

• noma yiziphi izimpawu ezengeziwe
• imithi oyiphuzayo
• uma unenkinga yokuphefumula
• uma ukulahleka kwakho kwemisipha kusebenza okwesikhashana noma okuphindaphindiwe
• uma unenkinga yokubamba izinto

Izivivinyo

Ngemuva kokwenza ukuhlolwa komzimba nokubukeza umlando wakho wezokwelapha, udokotela wakho angakuhlola ukuze abone ukuthi isimo sezinzwa noma semisipha sidala ukulahleka kwakho kwemisipha.

Lezi zivivinyo zingafaka okulandelayo:

• Ku-biopsy yemisipha, udokotela wakho ususa ucezu oluncane lwezicubu zomzimba wakho ukuze luhlolwe.
• Ku-biopsy yezinzwa, udokotela wakho ususa ucezu oluncane lwe-nerve engathinteka ukuze ihlolwe.
• Udokotela wakho angasebenzisa ukuskena kwe-MRI kobuchopho bakho ukubheka ukuthi kukhona izimila noma amahlule egazini ebuchosheni bakho.
• Udokotela wakho angenza isifundo sokuqhuba izinzwa ukuze avivinye ukusebenza kwe-nerve yakho ngokusebenzisa imizwa kagesi.

Izinketho zokwelashwa zokulahleka kwemisipha

Izinketho zokwelashwa zenzelwe izidingo zakho. Zingafaka:

• ukwelashwa ngokomzimba
• ukwelashwa emsebenzini
• imithi efana ne-aspirin noma i-warfarin (i-Coumadin) ukwehlisa ingozi yokushaywa unhlangothi
• ukuhlinzwa ukwelapha ukulimala kwemisipha noma kwemizwa
• ukukhuthazeka okusebenzayo kagesi, okuyinqubo esetshenziselwa ukukhuthaza imisipha ekhubazekile ngokuthumela ukushaqeka kukagesi emisipheni yakho

Ukuvimbela ukulahleka kwemisipha

Ezinye izimbangela zokulahleka kwemisipha kunzima ukuvimbela. Kodwa-ke, ungathatha izinyathelo zokwehlisa ingozi yokushaywa unhlangothi nokugwema ukulimala ngengozi:

• Ukwehlisa ingozi yokushaywa unhlangothi, yidla ukudla okunomsoco ocebile ngezithelo, imifino, nezinhlamvu ezigcwele. Nciphisa usawoti, ushukela ongeziwe, amafutha aqinile, nezinhlamvu ezihlanjululwe ekudleni kwakho.
• Zivocavoce njalo, kufaka phakathi imizuzu eyi-150 yomsebenzi wokulinganisela noma imizuzu engama-75 yomsebenzi onamandla ngesonto.
• Gwema ugwayi futhi unciphise ukuphuza kwakho utshwala.
• Ukwehlisa amathuba akho okulimala ngengozi, gwema ukuphuza nokushayela, futhi ngaso sonke isikhathi bopha ibhande lakho lesikebhe ngenkathi uhamba ngemoto.
• Gcina ikhaya lakho lisesimweni esihle ngokulungisa izitebhisi eziphukile noma ezingalingani, ngokubeka phansi okhaphethi, nangokufaka izinsimbi zokubopha eceleni kwezitebhisi.
• Sula iqhwa neqhwa ezindleleni zakho zomgwaqo, bese uthatha imfuhlumfuhlu ukugwema ukukhubeka ngalo.
• Uma usebenzisa iladi, ngaso sonke isikhathi uyibeke endaweni elinganiselwe, yivule ngokugcwele ngaphambi kokuyisebenzisa, futhi ugcine amaphuzu amathathu oxhumana nawo emihosheni ngenkathi ukhuphuka. Isibonelo, kufanele okungenani ube nezinyawo ezimbili nesandla esisodwa noma unyawo olulodwa nezandla ezimbili emarungwini ngaso sonke isikhathi.

Umbono wesikhathi eside wabantu abanokulahleka kwemisipha

Kwezinye izimo, izimpawu zakho zizocaca ngokwelashwa. Kwezinye izimo, ungahle ube nokukhubazeka okuncane noma okuphelele, noma ngemuva kokwelashwa.

Umbono wakho wesikhathi eside uncike kwisizathu nobukhulu bokulahleka kwakho kokusebenza kwemisipha. Khuluma nodokotela wakho ukuze ufunde kabanzi ngesimo sakho nangombono wakho.