Ukuvuvukala ku-Rheumatoid Arthritis
-Delile
- Yini ebangela ukuvuvukala?
- Yikuphi ukwelashwa okutholakalayo?
- Ngingakuvimbela kanjani ukuqhuma nokuvuvukala?
- Yiziphi izinguquko engingazenza ukuze nginciphise izimpawu?
- Ngingakwazi ukuzivocavoca umzimba uma ngine-RA?
- Ukudla okudlela endlini
Ukubuka konke
I-rheumatoid arthritis (RA) ilimaza ulwelwesi noqwanga lwamalunga. Lokhu kuholela ekuvuvukaleni okubuhlungu, uphawu olujwayelekile lwesifo. I-RA ingadala umonakalo waphakade, ngakho-ke ukwelashwa kusenesikhathi kubalulekile.
Qhubeka ufunde ukuze ufunde ukuthi yini ebangela ukuvuvukala nokuthi yini ongayenza ngakho.
Yini ebangela ukuvuvukala?
I-RA yenzeka lapho amasosha omzimba ehlasela ulwelwesi lwamalunga. Uketshezi bese luyakheka ngaphakathi nangasemazungezaneni. Lokhu kubangela ukuvuvukala okubuhlungu, okungaholela ekulimaleni unomphela kwamalunga.
I-RA ivame ukuthinta zombili izinhlangothi zomzimba ngokulinganayo. Ukuvuvukala nakho kungenzeka emzimbeni wonke hhayi kumalunga kuphela.
Abantu abane-RA bangathola izimpawu eziningi, njenge:
- ukukhathala
- umkhuhlane osezingeni eliphansi
- i-anemia
- izinkinga zamehlo
Yikuphi ukwelashwa okutholakalayo?
Imithi ingasiza ekudambiseni ubuhlungu nokuqina kwe-RA. Le mithi ihlanganisa:
- izidakamizwa ezingezona ukuvuvukala (ama-NSAID)
- ama-corticosteroids
- izidakamizwa eziguqula izifo ezilwa nerheumatic (DMARDs)
Ukwelashwa ngokomzimba noma emsebenzini nakho kungasiza ekuthuthukiseni ukunyakaza. Imifantu ingasiza futhi ukuxhasa amalunga.
Ngingakuvimbela kanjani ukuqhuma nokuvuvukala?
Amasu wokuvikela ngokuhlanganyela angasiza ekuvimbeleni ukuvuvukala okuhlangene nobuhlungu. Ukusebenzisa amalunga amakhulu kumaqembu amancane kungenye yecebo elinjalo. Isibonelo, kufanele ugweme ukuphakamisa izinto ezisindayo. Esikhundleni salokho, khetha ukuwahambisa ezindaweni zokusebenza lapho kungenzeka khona. Lokhu kuzosiza ekugcineni ingalo ebucayi namalunga omunwe kungalimazi. Ukunyakaza komzimba wonke nakho kufanele kusetshenziswe lapho kungenzeka khona.
Amagajethi aklanywe ngokukhethekile angakusiza futhi ukuphatha imisebenzi efana nokupheka nokuhlanza.
Yiziphi izinguquko engingazenza ukuze nginciphise izimpawu?
Izinguquko eziningana zendlela yokuphila zingasiza ekunciphiseni izimpawu zakho:
- Yeka ukubhema: Ukubhema kuthena amandla amathambo nezitho zomzimba. Ukuyeka ukubhema kungasiza ekugcineni amathambo akho eqinile futhi kuthuthukise ukuhamba.
- Sebenzisa ukuma okuhle: Ukuba nokusekelwa okuhle emuva nangezinyawo kubalulekile lapho uhleli. Ukuthola isihlalo esingaphezu kwesilinganiso nakho kungenza kube lula ukufika ezinyaweni zakho. Gwema ukukhothama ukuvimbela ukucindezela amalunga akho. Qiniseka ukuthi izinto odinga ukuzisebenzisa njalo zikuletafula ukuze uzuze ukuma okuhle.
- Yidla uphilile: Ukudla okulinganiselayo okuqukethe u-vitamin D owanele kubalulekile. UVitamin D usiza ukugcina impilo enhle yethambo.
- Phatha isisindo sakho: Ukukhuluphala ngokweqile kufaka ingcindezi eyengeziwe emajoyintini. Ukwehlisa isisindo somzimba kufinyelele ezingeni eliphilile kuthuthukisa ukunyakaza futhi kunganciphisa izimpawu ze-RA.
Ngingakwazi ukuzivocavoca umzimba uma ngine-RA?
Ukuhambisa amalunga okuvuvukala kungaba buhlungu. Noma kunjalo, ukuvivinya umzimba njalo kungasiza ekuvimbeleni ukuvuvukala okuhlangene nobuhlungu.
Ukuvivinya umzimba kungakusiza ngo:
- ukuqinisa imisipha ezungeze amalunga
- ukugcina amathambo aqinile
- ukuthuthukisa amandla jikelele, izindlela zokulala, kanye nempilo ejwayelekile
Kufanele uhlale uthintana nodokotela wakho ngaphambi kokuqala noma yiluphi uhlelo lokuzivocavoca. Ukuzivocavoca okulinganiselayo udokotela wakho angakusho kufaka phakathi:
- ukuhamba
- ukubhukuda
- ukuhamba ngebhayisikili
- i-yoga
- tai chi
Ungathola ukuthi ukuphakamisa izinsimbi (isisindo esifanele sesandla sakho nokubandakanyeka esihlakaleni) kungasiza. Ukuphakamisa isisindo kuqinisa amathambo nemisipha. Amathambo aqinile angakusiza ukulwa nokulimala okuhlangene.
Ukwelula kungavimbela ukuqina ngokuhlanganyela. Ukusebenzisa uhlelo lokwelula usuku lonke kungenza amalunga ahlangane futhi kugcinwe ukunyakaza okuhle.
Ukudla okudlela endlini
Kunezindlela eziningi zokwenza izimpawu ze-RA zilawuleke ngokwengeziwe. Ungakugwema ukulimala okuhlangene nokukhubazeka ngamasu wokuvikela ngokuhlanganyela. Ukuthatha izinyathelo ezilula njengokuzivocavoca umzimba nokudla ukudla okunempilo kungakusiza ukulawula izimpawu zakho ze-RA. Vele, kufanele futhi ubeke eceleni isikhathi sokuphumula usuku lonke. Ngesikhathi sokuqhuma okubi kwe-RA, ukuphumula kombhede kuvame ukwelulekwa ngokunciphisa izinhlungu nokusiza ukuvimbela ukulimala.